بازگشت

دکتر علی شریعتی وقتی پیشرفت‌ های جهان اول را شناخت و به استعمار نهادینه شده در ساختار آن نسبت به جهان سوم آگاه شد، به دنبال راهکاری بود تا این فاصله‌ها را کم کند و آن رابطه‌ها را به‌هم بزند.
در پیِ یافتن دلایل و عوامل این جریان بود که به عامل تأثیرگذار مذهب رسید و دریافت که در این کشو‌رها، مذهب هم درد است و هم درمان. تز «بازگشت به خویشتن» شریعتی، دعوت به اسلام است اما به تعبیر خودش «اسلام رفورم‌شده».

کلمۀ‌ «بازگشت» البته طنینی پارادوکسیکال دارد و ممکن است جریان سَلَفی‌گری را که امروزه طعم تندی به خود گرفته، به اذهان متبادر کند. شاید «بازخوانی شریعت» و آن‌هم در پرتو نظریات و تجربیات دنیای جدید، تعبیر مناسب‌تری برای تفکر ایشان باشد.
او رسالت خود را تصفیه و استخراج منابع تازه در دین و فرهنگ سرزمینش می‌دانست. این کتاب ابعاد این جریان را از جوانب گوناگون تحلیل می‌کند.