جبر و اختیار و وجدان

برای توضیح بیشتر درباره اهمیت مسئله جبر و اختیار باید در نظر گرفت که تمام علوم مربوط به موضوع انسان، از قبیل علوم روانی با اقسام گوناگونش، علوم اقتصادی، حقوقی، اخلاقی، سیاسی، دینی و غیر آن، هنگامی می‌توانند خود را برای بهره‌برداری کامل آماده کنند که مسئله آزادی و مجبور بودن انسان به طور نهایی حل و فصل شده باشد. اگر تشخیص ندهیم که آیا انسان می‌تواند کاری آزاد را انجام دهد یا نه، هر اصل و قانونی را که در علوم مزبور برای انسان در نظر بگیریم، مانند این است که معماری بدون تشخیص و برآورد کمیت و کیفیتِ مقاومتِ بنا، ساختمانی سنگین و زیبا را روی آن بنیاد مجهول بسازد و سپس نقاشی زبردست هم آن عمارت را نقاشی کند…