طبیعت آدمی و نظم اجتماعی

کتاب طبیعت آدمی و نظم اجتماعی کولی را باید نقطۀ عطفی در ظهور روان‌شناسی اجتماعی جامعه‌شناختی تلقی کنیم. این کتاب عمده شهرت خود را مدیون معرفی پندار نوین «خودِ انعکاسی» و نیز دیدگاه جامعه‌شناسانه‌ای است که اتخاذ کرده تا نحوۀ شکل‌گیری فعالیت‌های اجتماعی را بررسی کند. دیدگاه مأخوذۀ کولی را شاید بتوان «جامعه‌شناسی خویشتن‌نگرانه» نامید، زیرا معتقد است که جامعه چیزی جز مجموعه‌ای از پندارها در بین اعضایش نیست. کولی، فرد را نه محصول جامعه که تصویر آینه‌ای آن تلقی کرد و بنابراین نتیجه گرفت که نظم اجتماعی را نمی‌توان از بیرون بر طبیعت آدمی تحمیل نمود بلکه از «خود» نشئت می‌گیرد. بیشترین ارجاعات به این کتاب حول محور این دو ایده ـ «خود انعکاسی» و «جامعه به عنوان مجموعه‌ای از پندارها» ـ بوده است.