تجرد علم و عالم از دیدگاه عقل و نقل

متون متواتر دینی، مستقیم و غیر مستقیم بر علم همة موجودات دلالت دارد، و از سوی دیگر، اعتقاد به تجرد علم و عالم یکی از آرای مشهور در فلسفة اسلامی است که فیلسوفان بزرگی چون صدرالمتألهین و علامه طباطبایی بر این مسئله تصریح کرده‌اند.

نویسنده کتاب معتقد است نه‌تنها اعتقاد به تجرد علم و عالم مبتنی بر براهین تام فلسفی نیست، بلکه اساساً ملاک‌هایی که تاکنون در فلسفه اسلامی برای تقسیم ممکنات به مجرد و مادی ارائه شده است صحیح نیست و نمی‌تواند تعریف جامع و مانعی از موجوداتی که در فلسفه مجرد نامیده می‌شوند ارائه دهد. از این رو، وی کوشیده است ابتدا این ملاک‌ها را بررسی کند، و سپس به بررسی و نقد دلایل تجرد علم بپردازد؛ و در نهایت آیات و روایاتی را که بر علم همة موجودات دلالت دارد مرور کند و تصریحات دانشمندان بر علم همه موجودات را یادآور شود. بر این اساس عناوین مهم‌ترین فصل‌های کتاب به شرح زیر است:

1. بررسی ملاک‌های تجرد در نظر فیلسوفان؛

2. بررسی براهین اثبات ماده اولی(هیولی)؛

3. بررسی ادله عقلی تجرد علم؛

4. ادله نقلی دالّ بر علم موجودات؛

5. آرای دانشمندان در باره علم همه موجودات.