اصول و مبانی اقتصاد اسلامی در قرآن

کتابی که پیش روی دارید متن تقریرات درس «آیات الاحکام» حضرت آیت‌الله مهدوی کنی است که طی سال‌های 1365 و 1367 برای دانشجویان رشته‌ معارف اسلامی و اقتصاد دانشگاه امام صادق علیه السلام ارائه شده است.

برای انتشار این اثر، تلاش‌های متعددی برای آماده‌سازی و چاپ این متن صورت گرفته و مسائل شکلی و محتوایی آن در چند نوبت بررسی و اصلاح گردیده است. مباحث جدید حاصل از پیاده‌سازی نوارهای درسی نیز به این کتاب اضافه و کتاب با افزایش کمی و کیفی مطالب تنظیم شد.

در فصل اول کتاب با عنوان کلیات، برخی از مفاهیم از جمله مفهوم اقتصاد و شیوه تفسیر موضوعی در تبیین آیات اقتصادی قرآن کریم، مورد بررسی قرار گرفته است.

در فصل دوم اصول نظری و فلسفه اقتصاد اسلامی تحلیل شده است. از آنجا از نظر استاد در یک نگرش نظام‌مند، و به مقتضای اصل موافقت طبع و وضع، قوانین مدنی مبتنی بر اصول حقوقی و اصول حقوقی مبتنی بر اصول تکوینی می‌باشد، در قدم اول برای شناسایی نظام اقتصادی اسلامی، این اصول نظری و تکوینی مورد بررسی قرار گرفته‌اند. اصول خالقیت و ربوبیت و حاکمیت، اصالت حق، اصل تسلیط و تسخیر، تأمین و تضمین روزی و اصل تفاوت و تفضیل از جمله این اصول می‌باشند.

در فصل سوم اصول حقوقی مبتنی بر آن اصول تکوینی که در مقام بیان باید‌ها و نباید‌ها می‌باشد، مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته‌اند؛ اصول ثبات و تطور، قسط و عدل، حرمت اکل مال به باطل، اباحه مصرف، کرامت، لاضرر، تحریم انحصار و مالکیت از جمله این اصول می‌باشند.