راستگویی در سیره معصومان (ع) و مواجهه آنان با پدیده دروغ

کتاب راستگویی در سیره معصومان (ع) و مواجهه آنان با پدیده دروغ به قلم مصطفی صادقی کاشانی در نشر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به چاپ رسیده است.

راستی و صداقت یکی از فضائل اخلاقی است که فارغ از دین و مذهب و نژاد و سرزمین، جایگاهی والا در جوامع انسانی دارد و فضیلتی والا در نفس آدمی است که نشان از باطن او دارد.

این کتاب با اشاره به روند بیان روایات معصومان (ع) درباره صدق و کذب و بررسی گفتار و رفتار ایشان درباره دروغ‌های مجاز پرداخته است که عبارتند از: حفظ جان انسان بی گناه، ایجاد صلح و آشتی، فریب دشمن در جنگ، گفتگوی محبت آمیز زوجین با واژه‌های هرچند غیر حقیقی. با وجود این، روایت‌هایی در سیره عملی خود آن بزرگواران جز مواردی از خُدعه و تاکتیک در جنگ گزارشی در دست نیست.

هدف این تحقیق، دستیابی به دیدگاهی صحیح از سیره معصومان درباره مستثنیات کذب و تلاش برای نشان دادن یکپارچگی گفتار و رفتار آنان است.

ضرورت آن مقابله با رواج روزافزون دروغ در جامعه اسلامی به شیوه علمی است و نیاز جامعه به صداقت و ضرورت بهره گیری از رفتار معصومان (ع) به عنوان الگوهای جامعه شیعه، دیگر جهت ضرورت پرداختن به این مسئله است.

در این نوشتار، فارغ از تعریف‌های تخصصی - دروغ را به معنای گفتار و رفتاری که مطابق باطن نیست و سریع در آن نقش مهمی ایفا می‌کنند، در نظر گرفته‌ایم.

این اثر در دو بخش و شش فصل تألیف شده است. بخش اول این اثر تحت عنوان «سیر تاریخی روایات صدق و کذب» در چهار فصل روند تاریخی صدور روایات به تفکیک معصوم، آمار صدور روایات به تفکیک عنوان صدق و کذب، روند تاریخی اهتمام راویان و محدثان، و زمینه‌های صدور تدوین شده است.

نویسنده در بخش دوم این اثر به مبحث «مواجهه معصومان و دروغ‌های روا» در دو فصل پرداخته است. در فصل اول به سخن معصومان و در فصل دوم به بررسی سیره عملی معصومان در زمینه‌های آشتی، دروغ به همسر، خدعه در جنگ، حفظ جان و مال، توریه و مباهته می‌پردازد.