فقه منابع طبیعی

منابع طبیعی، ثروت‌های خدادادی است که بشر در ایجاد آن‌ها دخالتی نداشته است و خداوند آن‌ها را به‌منظور استفاده بشر در دامان مهربان طبیعت قرار داده است. انسان می‌تواند با روش‌های مدیریتی حساب شده، ‌مدّت‌زمان بهره‌برداری از آن‌ها را افزایش داده و یا موجبات تجدید برخی از این منابع را فراهم آورد، این در حالی است که استفاده بی‌رویه از آن‌ها، سبب محرومیت نسل‌های آینده و در مواقعی نسل فعلی از منافع این منابع می‌شود.

در نطام اقتصادی اسلام، هر چند مالکیت و یا سرپرستی اکثر این منابع برای حاکمیت است ولی نهادها و نیز شیوه هایی جهت واگذاری این منابع و یا بهره برداری بخش خصوصی از آن ها دیده شده است. البته در این موضوع، به تعیین حدود، شرایط و قوانین اکتفا شده و مانند بسیاری دیگر از مسائل اقتصادی، استفاده از شیوه‌های مناسب مطابق با شرایط زمانی، به دانش بشری سپرده شده است. این مسئله، دولت اسلامی را در برگزیدن مناسب‌ترین روش توانا می سازد.