جاودان: ابوالحسنی منذر اندیشمندی غیرتمند بود

حجت‌الاسلام جاودان بعنوان یک محقق با اشاره به اینکه مرحوم ابوالحسنی هر جا که احساس می کرد اصل، سنت و اصالت در معرض خطر است آنجا حاضر می شد، گفت: مرحوم ابوالحسنی بعنوان اندیشمندی غیرتمند فهم تاریخ داشت . حجت الاسلام محمدعلی جاودان در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد مرحوم علی ابوالحسنی(منذر) و ابعاد علمی، شخصیتی و اهمیت آثار او گفت: مرحوم ابوالحسنی یک پدیده بود، یعنی از هیچ جایی پرورش نیافته بود. وی افزود: اکنون با شرایط و تحولات علمی جامعه نظیر جاودان پیدا می شود، اما آن زمان که وی شروع به کار کرد نظیری نداشت بلکه سال های درازی هم این حالت بود و ایشان نظیری نداشت. بنابراین باید کاملا از ایشان استفاده می شد که وی به حساب محققان و عالمان، ایشان جوان مرگ شده، سنی که او رحلت کرده برای اهل تحقیق خیلی کم است. جاودان در ادامه اظهار داشت: یک حرف فوق العاده را می توان در مورد او گفت و آن این است که ایشان فهم تاریخ داشت، او تاریخ را خوب فهمید. اینکه تاریخ را می فهمید چگونه محقق شد، آیا با خواندن تاریخ می توان به فهم تاریخ رسید؟! این شرط لازم است اما شرط کافی نیست. مرحوم منذر هوشمندی لازم و پرکاری فوق العاده داشت . این محقق و کارشناس تصریح کرد: از نظر اخلاقی و شخصیتی مرحوم ابوالحسنی خیلی غیرتمند بود معمولا در دانشمند و محقق این خصیصه ممکن است کمتر وجود داشته باشد. به همین دلیل هر جایی که احساس می کرد یک اصل، سنت و اصالت در معرض خطر است آنجا حاضر می شد. وی یادآور شد: این کار شاید در نظر اول پراکندگی موضوع به نظر برسد؛ مثلا ایشان یک کتاب مفصل در مورد ادیب نیشابوری و یک کتاب مفصل نیز در مورد گاندی نوشته است. این در وهله اول شاید پراکندگی در موضوع به نظر برسد اما در نگاه عمیق نشان دهنده غیرت اوست که در اینجا احساس کرده بود برای ایران خطری از ناحیه کسانی که ممکن است گاندی را تحریف کنند وجود داشت به همین خاطر به این موضوع پرداخت. جاودان افزود: مرحوم منذر کتابی در مورد سیاهپوشی در سوگ ائمه(ع) دارد، نشان می دهد که مرحوم منذر احساس کرده بود ممکن است سیاه پوشی در عزای امام حسین(ع) مورد هجوم قرار گیرد، بنابراین باید به این موضوع پرداخت. این نشان از غیرتی است که عرض کردم. وقتی می دید برای اسلام و ایران و تشیع خطری احساس می شود در حد توان وارد این عرصه می شد. وی گفت: کاری که ایشان در مورد بهائیت کرد خیلی مفصل و طولانی بود، یعنی در واقع یک جریان ایجاد کرد و طی چند سال اخیر در این موضوع تحقیق می کرد. روزی بیش از 12 ساعت مطالعه و تحقیق می کرد؛ معمولا که از منزل خارج نمی شد، کتابخانه خیلی غنی داشت و مشغول به کار بود بنابراین فوت ایشان یک ضایعه است. حجت الاسلام جاودان با بیان اینکه دغدغه مرحوم منذر مشروطه مشروعه و شیخ فضل الله نوری بود که این را از مرحوم لنکرانی آموخته بود، تصریح کرد: مرحوم لنکرانی فوق العاده نترس و فهمیده بود. جاودان در خاتمه تاکید کرد: همه آثار مرحوم منذر خوب است، پایدار تا پای دار در مورد مرحوم شیخ فضل الله کتاب خوبی است. همچنین مجموعه کتاب های کم حجمی را نوشتند که کوچک بود مانند آوای قو که در مورد شیخ فضل الله است که فکر می کنم مؤسسه تاریخ معاصر چاپ کرده است. اینها کتاب های خوبی است. ما این تاریخ را در کتاب تاریخ مشروطه کسروی نمی یابیم، تاریخ مشروطه و مردم آن عصر در آثار مرحوم منذر زندگی می کنند.