در جنگ نرم نقش بسیار مهم و پررنگی بر عهده «کتاب» است؛ چرا که کتاب محل تلاقی روشنفکران و مردم عادی است که میتواند نخبگان را به سمت غربزدگی و مردم را به سمت پیروی کورکورانه از آنها سوق دهد.
به گزارش فارس جنگهایی که از نوع نظامی است و از وسایل و ادوات نظامی در آن استفاده میشود، بهعنوان جنگ سخت یا Hard War مشهور است ولی اگر در این جنگ از وسایل و ادوات و کالاهای فکری و فرهنگی استفاده شود، اصطلاحاً به آن Soft War یا جنگ نرم اطلاق میکنند. بنابراین شاخصه جنگ نرم، استفاده از ابزارهای فکری و فرهنگی است. در واقع تعریف علمی جنگ نرم عبارت است از «استفاده دقیق و طراحی شده از تبلیغات و ابزارهای مربوط به آن به منظور تاثیرگذاری بر عقاید، فرهنگ، سیاست، احساسات، تمایلات، رفتار و مختصات فکری دشمن با توسل به شیوههایی که موجب پیشرفت مقاصد امنیت ملی میشود». «براندازی نرم» مفهومی است که خصوصاً در چند سال گذشته، جایگاه مهمی را در ادبیات روابط بینالملل به خود اختصاص داده است. ناآرامیهای سالیان اخیر در برخی جمهوریهای برجای مانده از میراث شوروی سابق و نوع تحولات و شیوه تغییرات حکومتی حاصله، وجه نرمتری از اعمال نفوذ به قصد تغییر ساختار در کشور هدف را نمایان کرد. به طور کلی جنگ نرم را میتوان هرگونه اقدام نرم، روانی و تبلیغات رسانهای دانست که جامعه را نشانه گرفته و بدون درگیری و استفاده از زور و اجبار به انفعال و شکست وا میدارد. جنگ روانی، جنگ سفید، جنگ رسانهای، عملیات روانی، براندازی نرم، انقلاب نرم، انقلاب مخملی، انقلاب رنگی و... از اشکال جنگ نرم است که در همه این موارد نقش بسیار مهم و پررنگی بر عهده «کتاب» است؛ چرا که کتاب محل تلاقی روشنفکران و مردم عادی است که میتواند نخبگان را به سمت غربزدگی و مردم را به سمت پیروی کورکورانه از آنها سوق دهد. *«کتاب» و نقش برجسته آن در جنگ نرم باید این نکته را در نظر داشته باشیم که چون قشر دانشگاهی بیشتر با مقوله فکر و فرهنگ ارتباط دارد، در جنگ نرم دشمن نیز این قشر در اولویتهای بالای آنها قرار میگیرد. حال اگر در قشر تجّار، بازرگانان و... وارد شویم، مباحث اقتصادی و جنگ اقتصادی همچون تحریم و... بیشتر مدّنظر است و مباحث ایدئولوژیکی و فکری چندان موضوعیت پیدا نمیکند. بنابراین دانشگاهیان که بیشتر با دانش، کتاب، ایدئولوژی و فرهنگ و... سر و کار دارند، گروه مخاطب و هدف اصلی دشمن در جنگ نرم هستند. پس از حوادث سال 88 و آشوبهای خیابانی بعد از اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری دهم، اگر چه مشخص شد که هدایت دقیق و برنامهریزی شدهای برای شکلگیری این حوادث از خارج از کشور صورت گرفته بود اما توجه فعالان عرصه فرهنگی انقلاب اسلامی به مساله زمینهسازی این حوادث در بخش ادبیات و به ویژه در زمینه کتابهای منتشره در داخل کشور جلب شد؛ چرا که علاوه بر کتابهایی که بعد از این حوادث منتشر شد و به تایید فتنهگران پرداخت، بررسیهای دقیقتر نشان داد که پروسه براندازی نرم در عرصه فرهنگ و کتاب، از سالها پیش کلید خورده بود و فعالان این عرصه از مدتها قبل به زمینهسازی در این عرصه پرداخته بودند. تعدادی از کتابهایی که بعد از فتنه منتشر شدند * قرار سبز این کتاب که رمانی درباره روایت یک خبرنگار از حوادث پس از انتخابات و اتفاقاتی که در برخی خیابانهای تهران افتاد است، توسط معصومه قمی (مسیح علینژاد) نوشته شد و توسط یکی از انتشاراتیهای فارسی زبان در انگلستان منتشر شد و در برخی روزنامههای این کشور نظیر «فایننشیال تایمز» هم تبلیغاتی درباره آن صورت گرفت. نثر این رمان که به نوعی شخصیت اول آن خود علینژاد است، متاثر از نوشتههای «عباس معروفی» است؛ تا جایی که خود نویسنده هم هر جا که سخن از این رمان به میان آورده، عکس خود در کنار معروفی را به آن الحاق کرده تا ضمن کسب اعتبار از شهرت معروفی در میان فعالان حوزه ادبیات، خود را نویسندهای حرفهای معرفی کند که صرفا یک خبرنگار ساده نیست و توانایی چهره شدن به عنوان یک فعال ادبی را نیز دارد. علینژاد برای جذب بیشتر مخاطب در میان فعالان ضدانقلاب، طراحی جلد کتاب خود را هم به «مانا نیستانی»، کاریکاتوریست سایتهای خبری مخالف جمهوری اسلامی ایران سپرد تا به طور کامل نشان دهد که هدفش از نگارش این رمان، خلق یک محصول ادبی نبوده است و او به دنبال ارائه یک اثر ژورنالیستی برای کسب شهرت در جبهه خارجنشینان مخالف ایران بوده است. *لحظه پرواز سولماز رضایی، یکی از فعالان اینترنتی فتنه، به جمعآوری نام سران و تئوریسینهای آشوبهای خیابانی سال 88 در داخل کشور که در دادگاه محاکمه و سپس محکوم شدند پرداخته و حاصل آن را در کتابی با عنوان «لحظه پرواز» منتشر کرده است. این کتاب که به صورت اینترنتی منتشر شده، شامل اسامی و سوابق فعالیتی افرادیست که در جریان حوادث بعد از انتخابات ریاست جمهوری دهم، نقش موثری در دامنهدار شدن آشوبها داشتند و در جریان درگیریها از سوی مسئولان اطلاعاتی و امنیتی کشور بازداشت شدند. در مقدمه این کتاب آمده است: «این کتاب می توانست به تک تک فعالین جنبش سبز تقدیم شود، یا ... » * کتابهایی برای زمینهسازی فتنه اما فعالیتهای ادبی و کتابهای منتشر شده در عرصه فتنه تنها به بعد از انتخابات محدود نیست؛ بلکه بررسی سلسله کتابهای منتشره از سوی برخی انتشاراتیهای خاص در سالهای اخیر نشان میدهد که این یک روند ثابت از سوی جریان برانداز فرهنگی برای زمینهسازی در این عرصه بوده است. در ادامه، به بررسی برخی از این کتابها و نشانههای موجود در آنها برای زمینهسازی فتنه و آشوب خیابانی در سال 88 میپردازیم: * از دولت اصلاحی تا دولت اسلامی(انتشارات عطایی)؛ از دولت اصلاحی تا دولت اسلامی (انتشارات عطایی)؛کتابی است که نویسنده در بخشی از کتاب دربارۀ بروز مخالفتها با نظام، هشدار میدهد که در آینده احتمالاً گروههای معترض مانند اصلاح طلبان روشهای مسالمت آمیز را برای گروه خود انتخاب نخواهند کرد: «اصلاح طلبان آخرین نسلی بودند که میخواستند به صورت مسالمت آمیز دست به اصلاحات بزنند، بنابراین باید نگران مطالبات انباشته شده نسل آینده بود که ممکن است به صورت بریده شدن از نظام و یا شکل گیری هستههای مخالف بروز کند.» نویسنده در ادامه تهدید میکند که: دیگر هیچ بهانهای برای کارشکنی عناصر مخالف در این جهت توجیه پذیر نیست و مردم و تودههای محروم از جامعه از روشهای دیگر برای رسیدن به مطالبات خود استفاده خواهند کرد.» انتخاب: سلطه یا رهبری (نشر نی)؛ برژینسکی از طرفداران انتقال دموکراسی به کشورهای اسلامی به صورت براندازی نرم است. نویسنده با نقد سیاست خارجی آمریکا در تحمیل دموکراسی به سایر کشورها، معتقد است باید با طرفداری از عناصر میانهرو و دموکراتیک زمینه انتقال آرام دموکراسی ایجاد شود و الا با زور و سلطه نمیتوان دموکراسی طولانی مدت در کشورها ایجاد کرد. او درباره ایران نیز این برنامه را به سیاستگذاران خارجی دولت بوش توصیه میکند و حمایت از اصلاح طلبان را بسیار ضروری میداند: «در ایران هم عناصر میانه رو تئوکراسی جسورتر شدهاند و از تعصبات خشک و سانسور اجتماعی انتقاد میکنند. بیست و اندی پس از انقلاب بنیادگرایان، اصلاح طلبان سیاسی مذهبی روز به روز بیشتر بر گفتمان عمومی در ایران حاکم میشوند. چارچوب گفتمان در مورد آینده ایران را هنوز هم محافل سیاسی مذهبی تئوکراسی مشخص میکنند، اما جهت این گفتمان به سمت محدود کردن قلمرو مذهب و گسترش حوزه انتخاب آزادانه است.» او معتقد است گذار طبیعی کشورهای اسلامی بنیادگرا به سمت پوپولیسم اسلامی است و حکومت پوپولیست اسلامی نیز به سمت حکومت سکولار شدن حرکت میکند. پوپولیست اسلام گرا، حتی اگر هم عامل تعیین کنندۀ تحول اجتماعی و سیاسی نباشد، این تحول را پیش میبرد و به این ترتیب بعد سکولار به تدریج گسترش خواهد یافت.» * سفرنامه اونور آب (انتشارات اختران) از دیگر مواردی که عناصر درگیر با براندازی نرم از آن بهرههای فراوان میگیرند القای مکر ناکارآمدی و سیاه نمایی از عملکرد حکومت و دولت حاکم است. در این کتاب، نویسنده در مطلبی به تعریف و تمجید از کشور کانادا پرداخته و در این حین اقدام به سیاه نمایی از عملکرد مدیران و سیاستمداران ایران میکند: «یک کمی که دست و پا داشته باشی میتوانی پول پارو کنی و برای بستگان و... و دوستانت در ایران هم دعوت نامه و بلیت بفرستی و از بدبختی نجاتشان بدهی. میگویند در کانادا و آمریکا، سیاستمداران، برخلاف سیاستمداران ما، کاری ندارند جز فکر کردن به آسودگی و خوشبختی مردم خود. میگویند از در و دیوار رفاه میبارد و آزادی تا بخواهی! همین حرفها کانادا را سرزمین آرزوهای ناشناخته کرده است.» وی در ادامه روزگار خود (در واقع مردم ایران) را چنین توضیح میدهد: «ما با اینکه در ایران روزگار را به اوقات تلخی میگذرانیم، مشکلات نمیگذارند که حوصلهمان سر برود و بیخودی به پر و پای یکدیگر بپیچیم. پس از هشت ساعت کار موظف و هشت ساعت مسافرکشی میآیی خانه. بچهها مشقهایشان را نوشتهاند و خوابیدهاند و مادر ش ان هم این قدر سریال دیده است که دیگر نای بهانه گیری ندارد. همان جلوی در لباسهایت را در می آوری و میریزی پایین و میدوی به سوی رختخواب، تا صبح خواب نمانی.» … این تنها بخشی از اقداماتی است که فتنهگران در عرصه ادبیات برای تاثیرگذاری بر مردم و دامنهدار کردن آشوبهای خیابانی انجام دادند. باید دقت کرد که اساسا این آثار خالی از هرگونه محتوای فنی و ادبی هستند و صرفا قرار بود به عنوان عاملی برای تحریک بدنه آشوب به ادامه اعمال اغتشاشگرانه مورد بهرهبرداری قرار بگیرد. البته در این میان آثاری هم وجود داشتند که به طور مستقیم به حمایت از فتنهگران نپرداختند و در قالب یک اثر ادبی و هنری از سوی برخی نویسندگان خاص (مانند عباس معروفی، محمود دولت آبادی و ...) ارائه شدند که بررسی و تحلیل آنها نیاز به زمان و فرصت دیگری دارد.