- افراد مرتبط:
خبر
چرا «قیصر امین پور» را باید از آغازگران جریان شعر دفاع مقدس دانست؟
0 (از 0 رای)
سید اکبر میرجعفری می گوید: شعر نوجوان قلمروی بود که با سروده های قیصر آغاز شد و اتفاقاً موضوع عمده شعرهای نوجوان او هم مساله دفاع مقدس بود که به مددکارهای درخشانی که در این زمینه از او منتشر شد قوام پیدا کرد و رنگ و بوی حرفه ای یافت.
قیصر امین پور از جمله شاعرانی بود که به رغم عمر کوتاهی که داشت توانست آثار چشمگیری در عرصه های مختلف شعر، پژوهش و نقد ادبی از خویش به یادگار بگذارد و نام خودش را به عنوان شاعر و سخن سنجی مولف و صاحبنظر در عرصه جریانات ادبی معاصر کشور ثبت کند.
در این میان اما شاید بشود از رویداد بینظیر دفاع مقدس به عنوان نقطه عطفی در آثار او نام برد که ردّپای عمیقی در آثار او بر جا گذاشت و حجم وسیعی از سرودههای او را به خودش اختصاص داد به گونهای که امروزه بنا به اذعان بسیاری از صاحبنظران، شعر دفاع مقدس بدون نام و حضور قیصر امین پور، بخش چشمگیری از منزلت شعری و هنریاش را از دست می دهد و از مرتبه درخشان کنونی اش به مراتب پایین تری نزول پیدا می کند.
سیداکبر میرجعفری که خود سال ها مسئولیت داوری کنگره های گوناگون شعر کشور را بر عهده داشته است و با ارائه آثار قابل توجهی چون "حرفی از جنس زمان" در زمینه شعر انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، آراء خودش را به صورت منسجم و روشمند در اختیار مخاطبان قرار داده است، در گفت و گویی می گوید: به نظر من قیصر را باید از آغازگران جریان شعر دفاع مقدس در همان سالهای نخستین آغاز جنگ تلقی کرد. او شاعری با ویژگی های ادبی درخشان و منحصر به فرد بود که تجربه سرودن این نوع شعرها را در اوج بحبوحه جنگ آغاز کرد و صرف نظر از حضور مستقیمی که خودش در جبهه ها داشت، به لحاظ زندگی شخصی و خانوادگی هم به لحاظ وابستگی به استان خوزستان و شهرستان دزفول، نوعی درگیری و مواجهه مضاعف با جنگ داشت.
قیصر حضوری صف شکن و تعیینکننده دارد که او را به عنوان پایه گذار شعر نوجوان در کشور معرفی می کند. ما تا پیش از قیصر چیزی به اسم شعر نوجوان نداشتیم. البته در آثار شاعران پیش از انقلاب پدیده ای به نام شعر کودک در ادبیات ما جا افتاده بود اما شعر نوجوان قلمروی بود که با سروده های قیصر آغاز شد و اتفاقاً موضوع عمده ی شعرهای نوجوان او هم مساله ی دفاع مقدس بود.
نویسنده کتاب نقد و تحلیل شعر انقلاب، با اشاره به سروده «شعری برای جنگ» ادامه می دهد: سروده معروف او با عنوان «شعری برای جنگ» هم ناظر به همین مساله است. بنابراین به صورت طبیعی مساله دفاع مقدس در شعر او هم از نظر کمی و هم از بعد کیفی اهمیت و حضور چشمگیری دارد، به گونه ای که میشود گفت هر نوع اظهار نظر و قضاوت درباره شعر او به صورت طبیعی قضاوت در مورد شعرهای دفاع مقدس او هم هست.
این پژوهشگر، شعرهای قیصر را حاصل تجربه مستقیم او از جنگ می داند و معتقد است: به سبب همین تجربه مستقیم و بی واسطه امینپور از جنگ که پیشتر هم به آن اشاره کردم طبعاً شعرهای او از جنس سروده های تجربی به شمار میآید و از یک نگاه کلی میشود گفت او در سرودههایش عمدتا برداشت حسّی و عاطفیای که نسبت به پدیده ی دفاع مقدس داشته است را انعکاس داده است.
میرجعفری با بیان اینکه شعر جنگ در زیرمجموعه شعر اجتماعی قرار می گیرد، اضافه می کند: همان طور که می دانید شعر جنگ هم زیر مجموعه شعر اجتماعی به شمار می آید و این وجه در کارهای امین پور برجستگی خاصی دارد یعنی او خودش را به عنوان یک شاعر متعهد، ملزم می داند که پا به پای مردم و دغدغه ها و درگیری های آنها در زندگی و وضعیت اجتماعی روزگارشان حرکت کند. بنابراین خود به خود بخشی از شعرهایش که در دوران جنگ جزء سروده های حماسی و تهییجی دسته بندی می شد و کارکرد خاص آن در جهت برانگیختن حسّ دفاعی مردم و متاثر کردن عواطف رزمندگان برای شرکت در جنگ بود، خود به خود از صحنه خارج می شود چون دیگر ضرورتی در میان نیست که پرداختن به این نوع سروده ها را توجیه کند. بنابراین کم شدن تعداد شعرهای دفاع مقدسی قیصر در دوران پایانی عمرش، رویدادی طبیعی است که بنا به ضرورت های ادبی جامعه توجیه میشود.
وی با بیان اینکه از چند جهت شاعری مولف به شمار می آید و همین امر یکی از مهم ترین دلایل اهمیت او در عرصه ی ادبیات جدید ماست، گفت: در این مورد خاص یعنی ادبیات نوجوان نیز، قیصر حضوری صف شکن و تعیینکننده دارد که او را به عنوان پایه گذار شعر نوجوان در کشور معرفی می کند. ما تا پیش از قیصر چیزی به اسم شعر نوجوان نداشتیم.
البته در آثار شاعران پیش از انقلاب پدیده ای به نام شعر کودک در ادبیات ما جا افتاده بود اما شعر نوجوان قلمروی بود که با سروده های قیصر آغاز شد و اتفاقاً موضوع عمده شعرهای نوجوان او هم مساله دفاع مقدس بود که به مددکارهای درخشانی که در این زمینه از او منتشر شد قوام پیدا کرد و رنگ و بوی حرفه ای یافت در کنار این شعرها، سردبیری او بر مجله سروش نوجوان هم خیلی راهگشا و اثر بخش بود؛ در حقیقت او هم از طریق سروش و هم از طریق سروده هایش بر جریان شعر نوجوان اثر بخشید و موجد و موجب رشد و پیشرفت آن شد.
در این میان اما شاید بشود از رویداد بینظیر دفاع مقدس به عنوان نقطه عطفی در آثار او نام برد که ردّپای عمیقی در آثار او بر جا گذاشت و حجم وسیعی از سرودههای او را به خودش اختصاص داد به گونهای که امروزه بنا به اذعان بسیاری از صاحبنظران، شعر دفاع مقدس بدون نام و حضور قیصر امین پور، بخش چشمگیری از منزلت شعری و هنریاش را از دست می دهد و از مرتبه درخشان کنونی اش به مراتب پایین تری نزول پیدا می کند.
سیداکبر میرجعفری که خود سال ها مسئولیت داوری کنگره های گوناگون شعر کشور را بر عهده داشته است و با ارائه آثار قابل توجهی چون "حرفی از جنس زمان" در زمینه شعر انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، آراء خودش را به صورت منسجم و روشمند در اختیار مخاطبان قرار داده است، در گفت و گویی می گوید: به نظر من قیصر را باید از آغازگران جریان شعر دفاع مقدس در همان سالهای نخستین آغاز جنگ تلقی کرد. او شاعری با ویژگی های ادبی درخشان و منحصر به فرد بود که تجربه سرودن این نوع شعرها را در اوج بحبوحه جنگ آغاز کرد و صرف نظر از حضور مستقیمی که خودش در جبهه ها داشت، به لحاظ زندگی شخصی و خانوادگی هم به لحاظ وابستگی به استان خوزستان و شهرستان دزفول، نوعی درگیری و مواجهه مضاعف با جنگ داشت.
قیصر حضوری صف شکن و تعیینکننده دارد که او را به عنوان پایه گذار شعر نوجوان در کشور معرفی می کند. ما تا پیش از قیصر چیزی به اسم شعر نوجوان نداشتیم. البته در آثار شاعران پیش از انقلاب پدیده ای به نام شعر کودک در ادبیات ما جا افتاده بود اما شعر نوجوان قلمروی بود که با سروده های قیصر آغاز شد و اتفاقاً موضوع عمده ی شعرهای نوجوان او هم مساله ی دفاع مقدس بود.
نویسنده کتاب نقد و تحلیل شعر انقلاب، با اشاره به سروده «شعری برای جنگ» ادامه می دهد: سروده معروف او با عنوان «شعری برای جنگ» هم ناظر به همین مساله است. بنابراین به صورت طبیعی مساله دفاع مقدس در شعر او هم از نظر کمی و هم از بعد کیفی اهمیت و حضور چشمگیری دارد، به گونه ای که میشود گفت هر نوع اظهار نظر و قضاوت درباره شعر او به صورت طبیعی قضاوت در مورد شعرهای دفاع مقدس او هم هست.
این پژوهشگر، شعرهای قیصر را حاصل تجربه مستقیم او از جنگ می داند و معتقد است: به سبب همین تجربه مستقیم و بی واسطه امینپور از جنگ که پیشتر هم به آن اشاره کردم طبعاً شعرهای او از جنس سروده های تجربی به شمار میآید و از یک نگاه کلی میشود گفت او در سرودههایش عمدتا برداشت حسّی و عاطفیای که نسبت به پدیده ی دفاع مقدس داشته است را انعکاس داده است.
میرجعفری با بیان اینکه شعر جنگ در زیرمجموعه شعر اجتماعی قرار می گیرد، اضافه می کند: همان طور که می دانید شعر جنگ هم زیر مجموعه شعر اجتماعی به شمار می آید و این وجه در کارهای امین پور برجستگی خاصی دارد یعنی او خودش را به عنوان یک شاعر متعهد، ملزم می داند که پا به پای مردم و دغدغه ها و درگیری های آنها در زندگی و وضعیت اجتماعی روزگارشان حرکت کند. بنابراین خود به خود بخشی از شعرهایش که در دوران جنگ جزء سروده های حماسی و تهییجی دسته بندی می شد و کارکرد خاص آن در جهت برانگیختن حسّ دفاعی مردم و متاثر کردن عواطف رزمندگان برای شرکت در جنگ بود، خود به خود از صحنه خارج می شود چون دیگر ضرورتی در میان نیست که پرداختن به این نوع سروده ها را توجیه کند. بنابراین کم شدن تعداد شعرهای دفاع مقدسی قیصر در دوران پایانی عمرش، رویدادی طبیعی است که بنا به ضرورت های ادبی جامعه توجیه میشود.
وی با بیان اینکه از چند جهت شاعری مولف به شمار می آید و همین امر یکی از مهم ترین دلایل اهمیت او در عرصه ی ادبیات جدید ماست، گفت: در این مورد خاص یعنی ادبیات نوجوان نیز، قیصر حضوری صف شکن و تعیینکننده دارد که او را به عنوان پایه گذار شعر نوجوان در کشور معرفی می کند. ما تا پیش از قیصر چیزی به اسم شعر نوجوان نداشتیم.
البته در آثار شاعران پیش از انقلاب پدیده ای به نام شعر کودک در ادبیات ما جا افتاده بود اما شعر نوجوان قلمروی بود که با سروده های قیصر آغاز شد و اتفاقاً موضوع عمده شعرهای نوجوان او هم مساله دفاع مقدس بود که به مددکارهای درخشانی که در این زمینه از او منتشر شد قوام پیدا کرد و رنگ و بوی حرفه ای یافت در کنار این شعرها، سردبیری او بر مجله سروش نوجوان هم خیلی راهگشا و اثر بخش بود؛ در حقیقت او هم از طریق سروش و هم از طریق سروده هایش بر جریان شعر نوجوان اثر بخشید و موجد و موجب رشد و پیشرفت آن شد.