حقوق بشر و بشردوستانه

کتاب حقوق بشر و حقوق بشردوستانه نوشته ناصر قربان نیا از سوی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شد.

ناصر قربان نیا، عضو گروه فقه و حقوق پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا با بیان این‌که حقوق بشر و حقوق بشردوستانه، دو شاخه پر اهمیت حقوق به شمار می‌آیند، گفت: هر دو نظام به موازات هم دوره ای از اهمیت بی سابقه و توسعه سریع را تجربه می کنند.

وی افزود: اهمیت روز افزون حقوق بشر و حقوق بشر دوستانه، امروزه این دو شاخه از حقوق را در مرکز توجه بین الملل قرار داده است.

عضو گروه فقه و حقوق پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی یادآور شد: در این پژوهش که از روش تحلیلی عقلی پیروی شده، ضمن تبیین مبانی نظری، ماهیت، هدف، چارچوب، هنجار و ضمانت اجرای حقوق بشر و حق‌های مندرج در قواعد بشر دوستانه، این امر را مبرهن می‌سازد که دو عنوان حقوق بشر و حقوق بشر دوستانه دارای وجوه مشترک بسیار زیادی هستند.

قربان نیا اضافه کرد: اما نه می‌توان آن دو را یکی پنداشت و نه می‌توان یکی را جزئی از دیگری دانست و این دو نظام مکمل یکدیگرند، نه رقیب هم. می‌توان اصل عام احترام به کرامت انسانی را اساس و فلسفه وجودی حق‌های مطرح در دو نظام دانست، چنانکه دسته‌ای از این حق‌ها را می توان روایتی نو از حقوق طبیعی تلقی کرد.

وی خاطرنشان کرد: توجه به کرامت انسان از آن رو که جانشین خدا در زمین است، روح خداوند در او دمیده شده و او مسجود ملائکه است، بسیار حایز اهمیت است.

عضو گروه فقه و حقوق پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی حمایتی بودن را محور معاهدات در هر دو نظام دانست و گفت: قواعد پرشماری در اسلام تعبیه شده است که هدف از آنها تماماً حمایت از انسان‌ها در زمان صلح و جنگ است و بی‌تردید میان موازین و مصادیق حقوق بشر مدرن و موازین اسلامی تعارض‌های آشکاری وجود دارد.

قربان نیا ادامه داد: اما در حقوق بنیادین انسان‌ها، اختلاف چندانی میان آن دو نیست، چنان‌که در قواعد بشردوستانه لازم‌الرعایه در زمان جنگ و آموزه‌های اسلامی تفاوت بسیار اندک است.

خاطرنشان می‌شود کتاب حقوق بشر و حقوق بشردوستانه از سه بخش در جستجوی مبنا و هدف مشترک، چارچوب هنجاری،‌ و پیوند متقابل دو نظام و ضمانت اجرا در نظام بین الملل حقوق بشر و بشر دوستانه تدوین شده است.

هر بخش از سه فصل تشکیل شده است که مؤلف در بخش اول به کرامت شخص انسان به مثابه حقوق بشر و بشر دوستانه، حقوق طبیعی و توجیه اخلاقی حقوق بشر و حمایت از انسان و انسانیت پایه نهایی تعهد در نظام بین الملل حقوق بشر و بشردوستانه می پردازد.

در بخش دوم ماهیت یکسان تعهدات حقوق بشری و بشر دوستانه، چارچوب های هنجاری دو نظام و پیوند متقابل دو نظام بررسی شده است و مسؤولیت کیفری فردی، تعهد و تضمین و مداخله بشر دوستانه و نهادهای نظارتی قضایی و شبه قضایی سه فصلی است که در بخش سوم به رشته تحریر در آمده است.

در پایان کتاب نتیجه پایانی، کتابنامه، فهرست آیات، فهرست روایات، علائم اختصاری و نمایه مناسب با متن کتاب به چشم می‌خورد.

گفتنی است، کتاب حقوق بشر و حقوق بشردوستانه نوشته ناصر قربان نیا به همت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در 2000 نسخه 591 صفحه‌ای به قیمت شش هزار و دویست تومان و در سال 1387 به رشته طبع آراسته شده است.