همایش تحول در علوم انسانی با گرامیداشت یاد و خاطره مرحوم آیت الله سید منیرالدین حسینی هاشمی بنیانگذار فرهنگستان علوم انسانی با سخنان آیت الله حائری شیرازی، حجت الاسلام و المسلمین سید محمد مهدی میرباقری دبیر علمی، حجتالاسلام علیاکبر رشاد، دکتر مسعود درخشان، حجتالاسلام محسن غرویان، دکتر کچوئیان، دکتر پارسانیا، دکتر برنجکار، خانم دکتر جمیله علمالهدی، دکتر محمدتقی سبحانی، دکتر ارسطا، دکتر رضاداوری اردکانی و دکتر سعید زیباکلام برگزار شد.
علاوه بر گردهمایی بی سابقه اساتید برجسته علوم انسانی در این همایش، جمعیت استقبال کنندگان به حدی بود که راهروهای بین پله ها نیز جایی برای نشستن نداشت.
طبق اعلام قبلی، پیش نشست های استانی همایش با مشارکت دانشگاه های مراکز استان به عنوان تبلیغ منطقه ای همایش "تحول در علوم انسانی" برگزار شده است. این پیش نشست ها در هفته معلم و بهصورت همزمان در 17 دانشگاه برگزار شد.
اما همایش اصلی با عنوان "تحول در علوم انسانی" از سوی فرهنگستان علوم اسلامی قم با همکاری دانشگاه تهران، به همراه گرامیداشت دهمین سالگرد ارتحال استاد فقید علامه سید منیر الدین حسینی الهاشمی (بنیانگذار فرهنگستان علوم اسلامی) در تالار علامه امینی دانشگاه تهران برگزار شد.
در ابتدای این همایش، دبیر اجرایی همایش تحول در علوم انسانی گفت: بررسی و تحقیق در برخی کشورهای اسلامی نشان میدهد که ذخیره علمی و فکری مراکز حوزوی و دانشگاهی ما در مورد علوم انسانی و اسلامی به مراتب از دانشگاههای این کشورها غنیتر است.
حجتالاسلام احمد رهدار در همایش تحول در علوم انسانی اظهار داشت: پیشنهاد میشود با همکاری دانشگاه تهران و فرهنگستان علوم اسلامی قم، مقدماتی فراهم شود تا با سفرهای علمی به برخی دانشگاههای کشورهای اسلامی، این مسأله مورد کاوش قرار گیرد.
برپایی مناظره در تحول علوم انسانی مؤثر است
آیت الله حائری شیرازی برپایی مناظرههای علمی را مهمترین راه تحول در علوم انسانی خواند و گفت: ریشه پیدایش شخصیتهای بزرگ فرهنگی و علمی تاریخ فرهنگ مناظره است و امکان ندارد به تحول برسیم مگر اینکه مناظرههای علمی داشته باشیم.
عضو مجلس خبرگان گفت: مرحوم منیرالدین حسینی از نعمتها و از فرزندان خوب حوزه بودند که پدران حوزه او را نشناختند.
وی با یادآوری مناظرههای علمی و دینی مرحوم حسینی با نمایندگان مکاتب مختلف به ویژه کمونیستها تأکید کرد: ریشه تحول در ایشان ورود به عالم مناظره است چیزی که امروز جای آن در کشور ما خالی است. امکان ندارد به تحول برسیم مگر اینکه مناظرات علمی داشته باشیم. ریشه پیدایش شخصیتهای بزرگ فرهنگی و علمی، تاریخ فرهنگ مناظره است.
وی از مرحوم حسینی به عنوان الگوی عملی ایجاد تحول یاد کرد و ایمان و احساس مسئولیت را دو مولفه مهم در تحولات خواند و افزود: باید دانشمندان کافر عالم را به کشور دعوت کنیم و آنها حرفهای خود را بزنند و ما به آنها پاسخ دهیم، چون تنها از این راه به تحول در علوم انسانی دست خواهیم یافت، همانطور که سید منیرالدین هرجه داشت، از مناظره کسب کرد و ایشان الگوی عملی ما می تواند باشد.
وی در مورد تفاوت علم تجربی و انسانی، گفت: علم تجربی ریشه علمی دارد اما علوم انسانی بابی دیگر است از انسان چه می دانید که می خواهید در مورد جامعه انسانی جهت گیری کنید؟ بشر درباره انسان هیچ نمی داند. بشر در مقابل قلب عبد مؤمن چه دارد؟ خانه اصلی قلب عبد مؤمن است و کعبه ماکت این خانه است و حرم اصلی انسانی دل انسان است.
آیت الله حائری شیرازی در پایان حوادث اخیر در جهان اسلام را متأثر از تحولات فکری انسانها و شرافت مثبت آزاداندیشی دانست و افزود: اگر ریشه تحولات انسان است این تحولات محدود به عالم تشیع و کل اسلام نیست و همه جهان را در بر خواهد گرفت. جهان سلطه تصور می کند که با ابزارهای کهنه -تهدید و تطمیع- می تواند تحول جدید را مدیریت کند که اگر می توانستند شاه این کار را کرده بود.
مشکل علوم انسانی غربی داشتن دیدگاه جزءنگر است
همچنین عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی(ره) گفت: غرب از یک مقطع زمانی به بعد روش تحلیلی خود را به روش جزءنگر تبدیل و اقتصاد را از سیاست و این دو را از فرهنگ جدا کرد. این مشکل اصلی علوم انسانی بهارث رسیده از غرب است.
به گزارش فارس، دکتر مسعود درخشان در همایش «تحول در علوم انسانی» گفت: علوم انسانی به معنای قانونمندیها، تفسیر موضوعات، به وجود آمدن مسائل، مدلسازی، آینده پژوهشی و هدفگذاری برای حرکت جوامع است.
وی افزود: علوم انسانی با مسائل انسان و درک نگاه مبنایی به اسلامی و غیراسلامی تقسیم خواهد شد و تفاوت بین دیدگاه الهی و مادی در ایمان به غیب و کشف قانونمندی آن در تعبد به وحی ظهور پیدا میکند.
درخشان گفت: الگویی انسان را به پیشرفت واقعی میرساند که مبتنی بر وحی و تعالیم الهی باشد بنابراین اگر منظور از جهانشمولی علم، الگویی است که میتوان دنیا را براساس آن مدیریت کرد و رشد داد؛ این برگرفته از تعالیم الهی خواهد بود.
وی ادامه داد: اما اگر منظور الگویی جدای از مبانی الهی است که بتواند تمام نظامهای اقتصادی و سیاسی را بدون در نظر گرفتن مبانی الهی اداره کند چنین الگویی وجود ندارد.
درخشان با بیان اینکه اقتصاد لیبرالیستی نیز شکوفایی ظاهری داشته گفت: مانند کسی که بعد از خوردن مشروب الکلی شاداب است اساسا ساختار نظام غربی مبتنی بر حرص و تکاثر بوده و این امر بحرانی را ایجاد میکند که همه آن را تأیید میکنند اما مسئله این است که این بحران ناشی از غیرارادی بودن این نظام است.
این استاد دانشگاه گفت: مسئله اصلی این است که ایمان به غیب و وحی چگونه خود را روبنا در الگوی پیشرفت ظاهر میکند و در راستای پاسخ به این پرسش باید نگاهی کلنگر به تمام عرصههای سیاسی، اقتصادی و فرهنگی داشته باشد زیرا تمام این عرصهها به مقتضای یکدیگر ایجاد شده و تغییر مییابد.
وی با بیان اینکه مغربزمین از یک مقطع زمانی به بعد روش تحلیلی خود را به روش جزءنگر تبدیل کرد، افزود: بدین معنا که اقتصاد را از سیاست و آن دو را از فرهنگ جدا کرد. این مشکل اصلی علوم انسانی بهارث رسیده از غرب خصوصاً در آموزش است و این مشکل در تمام امور دیگر نمایان شده است.
درخشان ادامه داد: مثلاً برای رسیدن به بانک اسلامی با تجزیه بانک به مجموعهای از رفتارها تلاش شده هر رفتاری را اصلاح کنیم اما بانک در اساس خود رشد قدرتمندان را با تکیه بر جمعآوری ذخیرههای ضعفا تسریع میکند.
وی گفت: حال آنکه هیچیک از ادیان الهی رشد قدرتمندان را جایز نمیداند از طرفی اگر بخواهیم بانکها را متوقف کنیم کل نظام اقتصادی فرو میریزد.
درخشان در پایان گفت: این تحلیل از مسائل را میتوان به تمام مسائل دیگر تعمیم داد و برای انجام هر تنظیم اقتصادی، سیاسی و فرهنگی لوازم آن را در چند مرحله جلوتر از نظامهای دیگر ملاحظه باید کرد تا هرجا تعارض وجود داشت؛ در پی جلوگیری از آن برآمد و بر همین اساس شاهدهای اندازهگیری ما نیز میتواند فرق کند.
ادامه دارد...
برای ارسال دیدگاه لازم است وارد شده یا ثبتنام کنید