چاپ نخست کتاب «مناهجالیقین فی اصولالدین» به زبان عربی، تالیف علامه «حسنبن یوسفبن مطهر» و با تحقیق محمدرضا انصاری قمی از سوی موسسه بوستان کتاب منتشر و روانه بازار نشر شد. این اثر وسیعترین و کاملترین کتاب کلامی علامه حلی محسوب میشود.
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، اثر حاضر که یکی از آثار کلامی علامه حلی است، اصول دین را به سبک عقلی و استدلالی بررسی میکند.
علامه حلی(648-726 هجری قمری) از دانشمندان سختکوش و برجستهای است که در رشتههای مختلف علوم اسلامی، از خود آثار ارزشمندی به یادگار گذاشت. از جمله تتبعات و تالیفات وی در علم کلام، همین کتاب است که در آن میکوشد به مدد استدلالهای عقل، مبانی ایمانی را تثبیت کند.
علامه در این کتاب پس از تبیین کاملی از گفتههای گذشتگان، به نقد آنها پرداخته است. یکی از مسائلی که این کتاب را ممتاز کرده، این است که علامه تقریبا به بررسی همه آرای متکلمین فلاسفه یونان، ثنویه، مجوس، صابئه، یهود، نصاری، معتزله، اشاعره، خوارج، زیدیه و ...میپردازد.
شرح نهج البلاغه، شرح شفای ابنسینا، شرح اشارات، شرح تجرید، شرح حکمت، شرح مختصر، شرح قواعد، شرح ارشاد، مباحثات علامه، و محاکمات علامه در چند جلد، مصابیحالانوار در سخنان معصومین چند جلد، کشفالاسرار مطالب علیه در علم عربیه، منهاجالصلاح در ادعیه، منهاج استقامت، منهاج کرامت، منهاج هدایت، منهاج یقین، تیسیر در تفسیر، ابحاث مفیده در تحصیل عقیده ابطال جبر، اثبات رجعت، ادعیه فاخره، الفین، اربعین، کشفالمقال، کشف مکنون، کشکول، نهجالحق، نهجالعرفان، واجبالاعتقاد، احادیث صحاح سته، نظم براهین، اسرار در حکمت و کلام، و... از دیگر آثار علامه بهشمار میروند.
اکثر کتابهای علامه به تنهایی چند جلد است. به عنوان مثال، کتاب«منتهیالمطلب» در تحقق مذهب که به سال 693 نوشته شد، شامل مطالب فقهی مذاهب مسلمین است (به اضافه فقه شیعه) که فضلای هر فرقه میتوانند در مقام مقایسه فقه مذهبی با مذاهب دیگر باشند. کتاب تحریرالاحکام او در فقه متجاوز از یکصد و شصت هزار مساله درباره تمامی مسائل حلال و حرام اسلامی است و کتاب تبصرهالمتعلمین شامل هشت هزار مساله در فقه. بعضی از صاحب تراجم علما در کتاب خود ذیل، ترجمه علامه تا 170 جلد کتاب او را با ذکر موضوع آن یک به یک نام بردهاند.
در واقع، علامه حلی یکی از اعجوبههای روزگار بود که در فقه و اصول و کلام و منطق و فلسفه و رجال و... کتاب نوشت. در حدود 100 کتاب از آثار خطی یا چاپی او شناخته شده که بعضی از آنها به تنهائی (مانند تذکرهالفقهاء) کافی است که نبوغ او را نشان دهد. علامه کتابهای زیادی در فقه دارد که غالب آنها مانند کتابهای محقق حلی در زمانهای بعد از او از طرف فقها شرح و حاشیه شدهاند.
وی در فقه شاگرد دائی خود «محقق حلی» و در فلسفه و منطق شاگرد خواجه نصیرالدین طوسی بود. او فقه تسنن را نزد علمای اهل تسنن تحصیل کرد و استادان بسیاری داشت که از میان آنها میتوان به خواجه نصیرالدین طوسى، کاتبى قزوینى، حکیم منطقى شافعى معروف به دبیران اشاره کرد و از استادان علوم منقول او مىتوان از دایى با فضیلت خویش، محقق حلى و والد ماجد خویش، شیخ سدیدالدین یوسف و سیداحمدبن طاوس و برادرش سیدعلىبن طاوس و ابنمیثم بحرانى و پسر عموى مادر خویش، شیخ نجیبالدین یحیى و شیخ تقىالدین عبداللهبن جعفربن على صباغ حنفى و شیخ عزالدین فاروقى واسطى اشاره کرد.
وی داراى حوزه وسیع و پربرکتى بود و شاگردان متعددى از مکتب فقه و اصول او فارغالتحصیل شدند و جالب توجه آن که خواجه نصیرالدین طوسى را از شاگردان فقهى او به شمار آوردهاند، آنچنان که او استاد معقول و ریاضیات علامه بود و این نوع مبادله و تفاهم فرهنگى در جمع دانشمندان ما بىسابقه نبوده است.
علامه حلی در «منتهیالوصول الی علمالاصول» مینویسد: «در بیست و شش سالگی به نگارشهای فلسفی خویش پایان دادم و به نگارش اصول و فقه پرداختم.»
چون تاریخ نگارش چندین کتاب کلامی او پس از سال 700 قمری است، میتوان مقصود او را کتابهای عقلی خالص تعبیر کرد نه کتب کلامی و اصول دین.
مصحح کتاب «ایضاحالمقاصد» درباره علامه حلی میگوید: «تالیفات علامه حلی در روزگاری نگاشته شده که حکومت مغول مذهب شیعه را رسمیت داد، لهذا این تالیفات هدف اول خویش را از دست داده است و فقط برای کشاندن اهل سنت به طرف مذهب حق تهیه شدهاند. او گاهی از فلاسفه و گاهی از متکلمان دفاع میکند و سعی میکند مذهب حق را نه با مشرب فلسفی بلکه با روش کلامی اثبات کند.»
هرچند علامه حلی سعی در ترویج و اثبات حقانیت مذهب تشیع دارد، اما از این حقیقت نباید گذشت که وی در محاکمه میان آرای متکلمان و فلاسفه که به عنوان اوائل از آنان یاد میکند، بیهیچ تعصب سعی در یافتن مناسبترین شیوه و رای است.
چاپ نخست کتاب «مناهجالیقین فی اصولالدین» در شمارگان 1000 نسخه، 496 صفحه و بهای 95000 ریال راهی بازار نشر شد.
1
برای ارسال دیدگاه لازم است وارد شده یا ثبتنام کنید