حجتالاسلام سیدمیرصالح حسینیجبلی کتاب «تحلیل جامعهشناختی جریانهای روشنفکری در ایران از 1284 تا 1357» را نوشت. وی سکولاریسم را مهمترین دلیل اختلاف روشنفکران و علما در اوایل سده چهاردهم شمسی میداند.
حجتالاسلام سیدمیرصالح حسینیجبلی، نویسنده این اثر، در گفتوگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) عنوان کرد: برای بررسی جریانهای روشنفکری ایران در دوره معاصر تا انقلاب اسلامی، آنها را به سه دوره تقسیم کردم.
وی افزود: در اوایل سده چهاردهم شمسی، ایرانیانی که برای ادامه تحصیل به فرانسه رفته بودند، در کسوت روشنفکر به وطن بازگشتند. آنان متاثر از دوران روشنگری در غرب بودند و به همین دلیل، جریانهای فکری این دوره مانند اومانیزم، فراماسونری و در نهایت، سکولاریسم بر ذهنشان تاثیر گذاشت.
حسینیجبلی ادامه داد: این روشنفکران متاثر از مادیگرایی و سکولاریسم غربی، دین را منشا عقبماندگیهای ایران دانستند و شعارهایی را مبنی بر کنار گذاشتن دین سر دادند. از همین نقطه بود که روحانیان و روشنفکران در صفوف مقابل یکدیگر قرار گرفتند.
به گفته این نویسنده، عالمان دینی «اسلامیت» را با «ایرانیت» عجین میدیدند و دین را جزیی از فرهنگ ایران میدانستند. مقابله روحانیون و روشنفکران تحولاتی را در پی داشت که نهضت مشروطه مهمترین آنها بود.
وی افزود: پس از اعدام شیخ فضلالله، روحانی فعال نهضت مشروطه، توجهات روحانیون نجف به ایران جلب شد که برخی از آنان نیز به طور مشکوک فوت کردند. از این پس بود که جریان استبدادی شکل گرفت.
حسینیجبلی با اشاره به بررسی و تحلیل دلیل مخالفتهای علما با روشنفکران ایرانی نسل اول گفت: در این کتاب جهتگیری سیاسی نداشتم اما با بازگو شدن واقعیتها، مخاطبان قادر به قضاوت خواهند بود. بسیاری از معیارهای روشنفکران غربی با معیارهای فرهنگ ایرانی اسلامی همخوان نبودند. بنابراین، تشخیص درست از نادرست در این جریان امری بدیهی است.
وی درباره شیوه استفاده از روشهای جامعهشناسانه در بررسیهای این کتاب گفت: من در این اثر نگاهی یکسویه در استفاده از روشهای جامعهشناسی نداشتم و این کتاب ترکیبی از روشهای تاریخی، اسنادی و همچنین روشهای گردآوری کتابخانهای است.
حسینیجبلی ادامه داد: در طرح مباحث این اثر از نظریههای ستیز و نخبگان در چارچوب نظری مدل تبیین ساختاری استفاده کردم.
کتاب «تحلیل جامعهشناختی جریانهای روشنفکری در ایران از 1284 تا 1357» به تازگی از سوی انتشارات موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) منتشر شده است.
برای ارسال دیدگاه لازم است وارد شده یا ثبتنام کنید