اندیشه بلند سالار شهیدان حضرت حسین بن علی (علیه السلام) که در قیام با شکوهش متبلور گشت، نمادها و ظهورات مختلفی دارد. از چهره های باطن نهضت حسینی تفکر عقلی و عقلانیت نهفته در آن است. استاد معظم حضرت آیت الله جوادی آملی از این منظر، نهضت حسینی را مورد تحلیل و بررسی قرار داده اند تا چهره باطنی نهضت که عقل و عقلانیت اصیل و مستحکم و تثبیت شده با مصباح وحی است، وضوح بیشتری یابد.
این کتاب مشتمل بر دو بخش است:
بخش اول: کلیات، که در فصل نخست به تبیین سیره امام حسین علیه السلام اشاره شده است و در فصل دوم به پیام نهضت آن حضرت پرداخته شده است.
بخش دوم: اثر نهضت حسینی که از شش فصل، شکوفایی عقل، رهبران الهی شکوفاگران عقل، اقدامات مخالفان شکوفایی عقل، قیام حسینی برای شکوفایی عقل، اثر قیام حسینی در شکوفایی عقل و تداوم اثر قیام حسینی برای شکوفایی عقل تشکیل شده است.
همانطور که از نام کتاب مشخص است، نویسنده سعی در بیان ویژگی ها و مشخصات نهضت عاشورا دارد که سبب رشد و شکوفیی عقل آدمی می‌شود. از آنجا که هر انقلابی تبلور اندیشه ها و نظرات رهبر انقلابی است، با فحص و تدقیق در رفتار سید الشهدا و گفتار کردار آن حضرت در مسیر نهضت الهی‌اش، به مطالبی و کلید واژه هایی دست می‌یابیم که هرکدام دریایی از معارف و علوم است و جاذب هر انسان عقل گرا.
در ابتدا، نویسنده سیره‌ی حضرت سید الشهدا را بیان می‌کند که در حقیقت همان سیره رسول الله و در حقیقت سیره‌ی عملی قران است. سپس به بیان مبانی نهضت حضرت می پردازد و شرایط ایجاد انقلاب در مردم و فعالیت های امام حسین را در این زمینه مطرح می‌کند. لازمه ی این انقلاب تکامل و رشد عقل است. آثار این نهضت مبحث بعدی است که نویسنده به آن پرداخته و تداوم اثر نهضت و قیام امام برای شکوفایی عقل.
در پایان مولف به بیان نقش و جایگاه امامزادگان، مراکز مذهبی و عالمان دین در تداوم آثار نهضت حسینی که همان شکوفایی عقل است می‌پردازد.
این کتاب در قطع وزیری و ۲۹۲ صفحه توسط مرکز نشر اسراء به زیور طبع آراسته شده است. این کتاب و بقیه آثار استاد علامه جوادی آملی در فروشگاه موسسه کتاب فردا و سایت پاتوق کتاب موجود و قابل تهیه است.
