محسن فیض کاشانی

ملا محمد محسن فیض کاشانی (زادهٔ ۱۰۰۷ در کاشان – درگذشتهٔ ۱۰۹۰ هجری قمری در کاشان) (۹۷۷ - ۱۰۵۸ هجری شمسی)، حکیم فیلسوف، محدث و عارف دوره صفوی و از دانشمندان شیعه است. نام او محمدمحسن بن مرتضی مشهور به ملا محسن و تخلصش فیض بوده است.

ملا محمد محسن شاگرد ملاصدرای شیرازی و داماد بزرگ او بوده است. در فقه و اصول و فلسفه و کلام و حدیث و تفسیر و شعر و ادب توانا و در تمامی این ها و رشته های دیگر آثاری از خود به یادگار گذارده است.

فیض کاشانی در شهر کاشان زاده شد. خاندان او عموماً از علماء و دانشمندان خوشنام کاشان بودند، بویژه جدش شاه محمود، پدرش شاه مرتضی و برادرانش مولی محمد معروف به نورالدین و مولی عبدالغفور و فرزندان آنها محمد هادی بن نورالدین و محمد مومن عبدالغفور و فرزند خود فیض مولی محمد ملقب به علم الهدی همگی دارای مقام عالی دینی بودند که تالیفات و تصنیفات نفیسی داشته اند.

وی از دوستان صمیمی علامه آقا حسین خوانساری بوده و در شکل گیری و علاقه فرزند علامه (جمال الدین محمد خوانساری) به علم و دانش نقش بسزایی داشته است.

وفات فیض به سال ۱۰۹۰ هجری قمری اتفاق افتاده و مدفن او در کاشان در مقبرهٔ بنام کرامت یا کرامات واقع است.

فیض در طول زندگی خود شاگردان متعددی داشته که گروهی از آنان، خود از علما و دانشمندان بزرگ محسوب می شوند و از آن دست می توان مولی ابوالحسن شریف فتونی عاملی اصفهانی مولف تفسیر مرات الانوار و علامه مجلسی صاحب بحارالانوار و سید نعمت الله جزایری مولف انوارالنعمانیه را نامبرد که از او اجازهٔ روایت داشته اند.