«آفتاب در مصاف» کامل ترین مجموعه ای است که تاکنون درباره ی واقعه ی عاشورا از منظر رهبر انقلاب منتشر شده و مرجع و منبع جامعی است برای پژوهشگران، وعّاظ و مبلّغان، مداحان و ذاکران و عموم مردم در تبیین علل، ابعاد، اهداف و آثار قیام حسینی و پاسخ به شبهات این حوزه. نزدیک به 14 قرن از عاشورای سال 61 هجری می گذرد؛ روزی که «آفتاب» بی غروب حقیقت و عدالت به «مصاف» ظلمات ظلم و فساد رفت و فروغ شور و معرفتش، از همان زمان تا همیشه ها، در پهنه ی تاریخ، چشم حقیقت خواهان و عدالت جویان عالم را خیره کرد و تکاپوی چندقرنه ی شب پرستان نیز برای محجوب کردن جمال و جلالش نافرجام ماند؛ و ظلمت را چگونه یارای «مصاف» با «آفتاب» تواند بود؟
«آفتاب در مصاف»، اثر مبسوطی است در شرح صفات این آفتاب و وصف مصاف او در بیانات رهبر معظّم انقلاب اسلامی. این کتاب، با موضوع علل و ابعاد واقعه ی عاشورا در 1040 صفحه، همه ی گفتارها و مطالب معظّم ٌله را از سال 1357 تا 1390 درباره ی وجود مقدّس امام حسین(علیه السّلام) و تحلیل وقایع پیش و پس از عاشورا را به ترتیب تاریخی، در خود جای داده است و مرجع و منبع ارزشمندی برای استفاده ی پژوهشگران، وعّاظ، مداحان و عموم مردم در تبیین علل، ابعاد، اهداف و نتایج قیام حسینی و پاسخ به شبهات این حوزه است.
گرچه در کتاب «آفتاب در مصاف»، بیانات رهبر معظّم انقلاب در یک بازه ی زمانی 33 ساله به ترتیب سیر تاریخی تدوین شده و طبعاً به دلیل افاضه ی مطالب در شرایط و اقتضائات زمانی مختلف، ایشان ممکن است از زوایای متفاوتی به تحلیل حماسه ی حسینی پرداخته باشند، اما نگاه محقّقانه و روح واحدی در محتوای کلّی کتاب مشهود است.
همچنین عنوان گذاری محتوایی، چکیده نویسی در حاشیه ی کتاب، استخراج چارچوب بیانات و نمودار درختی محتوا به شیوه ی نمایه ی معکوس و ارائه ی نمایه های مختلف در پایان کتاب، از مهم ترین قابلیّت های این اثر است که دسترسی مخاطب به دیدگاه های ایشان در موضوعات جزئی مختلف را به آسانی میسّر می کند.
لوح فشرده ای که به ضمیمه ی کتاب تهیّه شده، نیز با استفاده از روش های جدید و مؤثر اطلاع رسانی مانند فهرست تفصیلی و موضوعی مطالب، نمایه ی لفظی، نمایه ی آیات، نمایه ی روایات، نمایه ی کلمات بزرگان، کتابنامه ی جامع و ارائه ی مستندات کتاب، امکان دسترسی بهتر و نظام مند مخاطب به مطالب کتاب را فراهم می آورد. کتاب آفتاب در مصاف: گزیده بیانات حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی) رهبر معظم انقلاب اسلامی توسط موسسه فرهنگی حدیث لوح و قلم گردآوری شده و در انتشارات انقلاب اسلامی منتشر شده است.
گزیده کتاب
معرفت و احساس عاشورایی عاشورا، یک «معرفت» و «احساس» است. ملّت ما، «احساس عاشورا» را دارد. میبینید در جلسات سینهزنی، وقتی بزرگها سینه میزنند، بچّهی هفت، هشت ساله هم بلند میشود، پیراهنش را مثلاً به کمرش میبندد، سینه میزند. این احساس عاشورا چیز خیلی خوبی است و هیچ فلسفه و فلسفهبافییی هم جایش را نمیگیرد. همهی کار بزرگان و مصلحین این بوده است که با استفاده از زمینههای ذهنی، عاطفی و فکری مردم، آنها را به یک معرفت صحیح متّصل کنند. کار بزرگ روشنفکرِ انقلابی و مذهبی در آن دورهای که کار میکرده، همین بوده است که «معرفت» را با «عاطفه» جفت کند؛ که بعد نتیجهاش این حرکتِ عظیم میشود.
اختصاص تعبیر ثارالله به امیرالمؤمنین و امام حسین در همهی آثار اسلامی، ما دو نفر را داریم که از آنها به «ثارالله» تعبیر شده است. در فارسی، ما یک معادل درست و کامل برای اصطلاح عربی «ثار» نداریم. وقتی کسی از خانوادهای از روی ظلم به قتل میرسد، خانوادهی مقتول صاحب این خون است. این را «ثار» میگویند و آن خانواده حق دارد خونخواهی کند. اینکه میگویند خون خدا، تعبیر خیلی نارسا و ناقصی از «ثار» است و درست مراد را نمیفهماند. «ثار»، یعنی حق خونخواهی. اگر کسی «ثار» یک خانواده است، یعنی این خانواده حق دارد دربارهی او خونخواهی کند. در تاریخ اسلام از دو نفر اسم آورده شده است که صاحب خون اینها و کسی که حقّ خونخواهی اینها را دارد، خداست. این دو نفر یکی امام حسین است و یکی هم پدرش امیرالمؤمنین؛ «یَاثَارَاللهِ وَ ابْنَ ثَارِه». پدرش امیرالمؤمنین هم حق خونخواهیاش متعلّق به خداست.