فرهنگ ضرب المثل های فارسی - عربی

تدوین ضرب المثل ها بر اساس واژه اصلی آنها نوعی تقسیم بندی موضوعی بوده که برای نخستین بار در میان دو زبان صورت می گیرد. تقسیم بندی واژه ای این امکان را برای خواننده فراهم می آورد تا روایت های گوناگون و معادل های مختلف یک ضرب المثل را به سرعت و آسان پیدا کرده و با متداول ترین و جالب ترین و ژرف ترین گفته های مشترک میان دو زبان آشنا شود.

مولف برای رفع کاستی های تقسیم بندی حرف به حرف، از تقسیم بندی واژه ای بهره گرفته است، بدین سان که هر ضرب المثل زیر مهم ترین واژه و یا واژه های خود ثبت می شود. از برجسته ترین ویژگی های این تقسیم بندی این است که روایت های گوناگون و مترادف های یک ضرب المثل در زیر آن آورده می شود و از طرف دیگر آسان یاب بوده و خواننده به سرعت و به سهولت جمله مورد نظر خود را با مشخص کردن واژه مهم ضرب المثل می یابد.

مَثَل جمله ای است مختصر، مشتمل بر تشبیه یا مضمون حکیمانه که به واسطه روانی الفاظ، روشنی معنا و لطافت ترکیب بین عامه مشهور شده و یا آن را بدون تفسیر یا با تغییر جزئی در محاورات خود به کار برند.

به عنوان نمونه در خصوص ضرب المثل هایی که در مورد عدو بیان شده، در این کتاب این گونه میخوانید:
«عدو شود سبب خیر اگر خدا خواهد
خمیر مایه دکان شیشه گر سنگ است
إذا أراد الله نصرة عبده کانت له أعداؤه أنصارا
هرگاه خداوند بخواهد بنده اش را یاری کند، دشمنانش را یارانش می گرداند.
قصدت مساءتی فاجتلبت مسرتی
وقد یحسن الأنسان من حیث لا یدری
بدی مرا خواستی، پس باعث شادیم شدی، چه بسا آدمی از جایی که نمی داند نیکی کند.»فرهنگ حاضر، حاصل هشت سال کار و تلاش برای رسیدن به هدف های زیر است:
ضرب المثل های مشترک فارسی و عربی؛ روایت های گوناگون یک ضرب المثل و معادل های آن در دو زبان؛ مهم ترین و رایج ترین اصطلاحات مشترک میان دو زبان؛ برابریابی برای ضرب المثل های فارسی بدون پرداختن به اظهارنظرهای شخصی؛ آوردن نام گوینده شناخته شده ضرب المثل های فارسی و عربی؛ درست ترین و دقیق ترین معادل ها؛ روزآمدی معادل های فارسی و عربی؛ بهره گیری از شیوه های نو در فرهنگ نویسی به انگیزه صرفه جویی؛ تقسیم بندی موضوعی براساس مهم ترین واژه درهر ضرب المثل؛ آسان یابی ضرب المثل ها با بهره گیری از تقسیم بندی موضوعی.