مده آ

مده‌آ که نخستین بار در سال 431 پیش از میلاد بر صحنه رفته است یکی از محبوب‌ترین آثار کلاسیک یونانی‌ست. شخصیت محوریِ این نمایشنامۀ مشهور اوریپید، یکی از بدنام‌ترین شخصیت‌های درام جهان یعنی مده‌آست. به مده‌آ خیانت شده است. شوهر جیسون او را در پی زنی جوان ترک کرده است. جیسون پیمان وفاداری و عشق خویش با مده‌آ را شکسته و حتی از این که دو پسرشان را رها کند ابایی ندارد. اما مده‌آ زنی نیست که چنین اهانتی را تاب آورد و دست به کاری نزند. او با هوش و ارادۀ سرشار خود نیروهای سهمگین درونش را به تمامی به کاری می‌گیرد تا عظیم‌ترین و هولناک‌ترین نفشۀ انتقام را عملی سازد.

اوریپید یکی از سه تراژدی‌نویس مهم عصر زرین درام یونان است که منتقدان قدیم و جدید، او را درام‌پردازی سنت‌شکن، نوآور و نامتعارف می‌دانند. او در یکی از سال‌های دهۀ 480 پیش‌ازمیلاد در بخش شرقی آتن، زاده شد. اطلاعات کمی از زندگی او در دست است. نخستین نمایشنامۀ او، یک سال پس از مرگ آیسخولوس در سال 455 پیش‌ازمیلاد بر صحنه رفت و او مقام سوم را کسب کرد. در سال 441 پیش‌از‌میلاد به نخستین پیروزی‌اش دست یافت. می‌گویند بیش از 90 نمایشنامه نوشته‌است و امروزه نوزده نمایشنامه از او موجود است. ممکن است نمایشنامۀ روسوس از او نباشد. آخرین باری که در آتن به رقابت پرداخت، در سال 408 پیش‌ازمیلاد با نمایشنامۀ اورستس بود. سپس به مقدونیه و دربار آرخلائوس رفت و نمایشنامه‌ای به نام این پادشاه نوشت. اوریپید در سال 406 پیش از مقدونیه، حین نگارش نمایشنامۀ کاهن‌های باکوس درگذشت.