هدا گابلر

هدا گابلر اثری است که در آن تاریخ یاد می­گیرد به منتقدانش و نیز به خودش بیندیشد. از نظر درونمایه، می توان این اثر را چکیدۀ همۀ آثار رئالیستی پیشین ایبسن، از حیث جایگاه آثار رئالیستی او، ختم کلام و اتمام حجت با مخاطب و خودش، و از نظر سبک، اعلام کوچ به پیشگاه خورشید، «فرم/صورت»، نامید؛ قلمرویی که هیلده، سروشِ فرم/صورت‌­آگاه در اثر بعدی، استاد سولنِس معمار، از سولنِس طلب می­کند.
درست؛ اما همۀ این نکات در بافت ʾآشوبʿی مطرح می­شود که ایبسن در اندیشه‌های فلسفی و اجتماعی متفکران معاصرش، آرنولد، کارلایل، نیچه، راسکین دربارۀ تاریخ و فرهنگ به پا می­کند.