گفتاری در باب صبر

معرفی کتاب

کتاب گفتاری در باب صبر به قلم حضرت آیت الله ‌العظمی خامنه ای (مد ظله ‌العالی) نوشته شده است و درانتشارات انقلاب اسلامی به چاپ رسیده است.
حضرت آیت ‌الله ‌العظمی خامنه ‌ای (مد ظله ‌العالی) اوایل دهه‌ پنجاه، مسجد کرامت مشهد را پایگاهی برای فعّالیّت های دینی و انقلابی خود قرار داده بودند و ضمن اقامه‌ نماز جماعت شب ها پس از نماز در قالب شرح آیات و روایات منتخب به بیان معارف اسلامی میپرداختند.

‌از‌ جمله در زمستان سال 52 مصادف با اواخر سال 1393 و اوایل سال 1394 هجری قمری به شرح حدیث مکارم ‌الاخلاق که در آن به ده ویژگی پیامبران اشاره شده، پرداختند. معظّمٌ‌ لّه ضمن تبیین این صفات،‌ اهتمام ویژه ‌ای به زدودن برداشت های غلط از این معارف اساسی، در اذهان مخاطبان عمدتاً جوان خود داشتند، گو اینکه به واقع باز تعریف این صفات با رویکرد انقلابی که در بطن این مفاهیم وجود داشت، جوانان انقلابی را در مسیر مبارزات اسلامی عمیق‌ تر و راسخ ‌تر مینمود. یکی از این صفات که در متن روایت شریف به‌ عنوان سوّمین صفت بیان شده «صبر» است.

مفهوم «صبر» از مفاهیمی بود که مورد برداشتهای غلط قرار گرفته بود. معظّمٌ ‌لّه در ابتدای این بحث شجاعانه و البتّه با اشاره و کنایه، بیان میکنند که جامعه‌ امروز ما تحت سلطه‌ ستمگران است و فهم غلط از مفهوم صبر، باعث شده است با بی ‌تحرّکی نسبت به ستمهای آنان، مجال بیشتری برای ظالمان فراهم آید.

معظّمٌ ‌لّه با شرح سه قسم صبر _ یعنی صبر بر انجام واجبات، و صبر در برابر انجام معصیت، و صبر هنگام مصیبت _ با استفاده از معارف دینی و شواهد تاریخی بر اهمّیّت بیشتر قسم دوّم تأکید میکنند.

ایشان قسم سوّم _ یعنی صبر هنگام مصیبت_ را به دو نوع تقسیم میکنند: صبر در برابر مصیبتهای اختیاری و غیر اختیاری. و اینگونه شرح میدهند که مصیبت های اختیاری، مشکلاتی است که به سبب انتخاب شخص و ‌قرار گرفتن در مسیر مبارزه و حرکت در راه انبیا پیش می‌ آید. در ادامه ایشان با تعریض به افراد عافیت‌ طلب که به گوشه‌ ای خزیده و مبارزه را کنار گذاشته‌ اند، و با بیان روش تقویت این نوع از صبر در برابر مصیبت، این بخش را به پایان میبرند.

بخش پایانی کتاب گفتاری در باب صبر نیز به آثار و فواید دنیوی صبر اختصاص دارد که با مثالهایی تاریخی، انگیزه‌ لازم برای تحمّل مشکلات و سختی ‌ها را در مخاطب تقویت میکند.

کتابِ گفتاری در باب صبر مشتمل بر پنج نوبت از جلسات مسجد کرامت است که بنابر اسناد ساواک از تاریخ 2/11/1352 آغاز شده است. متن پیاده شده‌ این جلسات در سال 1354 با بازنویسی و تنظیم حضرت آیت ‌الله العظمی خامنه ‌ای (مدّ ظلّه ‌العالی) و با کارسازی مبارز مجاهد مرحوم سیّد حسین نیّری تهرانی توسّط نشر غدیر به چاپ رسیده و پس از پیروزی انقلاب بارها توسّط دفتر نشر فرهنگ اسلامی منتشر شده است و حالا توسط انتشارات انقلاب اسلامی منتشر شده است.

آن ‌چنان که در مقدمه‌ چاپ اوّل آن آمده مولف معظم بنا داشتند مفاهیم مندرج در این سلسله جلسات و برخی مفاهیم دیگر را در قالب کتب سهل ‌الوصول به دست چاپ بسپرند که شرایط بعدی مانع از این مهم میگردد. موسسه‌ انقلاب اسلامی با دسترسی به نوارهای صوتی جلسات مذکور،‌ پس از انتشار این مجلّد،‌ مباحث موجود از آن جلسات را در قالب مناسبی آماده و در دسترس علاقه‌ مندان قرار خواهد داد.